آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور سال ۱۴۰۲

 

(آرای شماره ۸۳۰ تا ۸۴۵)

رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۰–۱۴۰۲/۰۱/۱۵ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

مأمورانی که با علم به ارتکاب قاچاق، از تعقیب مرتکبان خودداری می‌کنند، مطابق تبصره یک ماده ۳۵ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در حکم مختلس محسوب می‌شوند و هر‌گاه برای خودداری از انجام وظیفه مذکور، وجه یا مالی اخذ ‌کنند، رفتار آنان مشمول عنوان «ارتشاء» نیز می‌شود.

در این موارد، به لحاظ آنکه «اخذ وجه یا مال» برای «خودداری از تعقیب مرتکبان» مذکور در تبصره یاد شده است، موضوع مشمول مقررات تعدد اعتباری است و باید وفق ماده ۱۳۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، «مجازات اشد» تعیین شود. بنا به مراتب و با عنایت به ذیل تبصره یک ماده ۳۵ قانون صدر‌الذکر، رأی شعبه سی و دوم دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد، به اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیات عمومی دیوان عالی کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۱–۱۴۰۲/۰۳/۰۲ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

با توجه به اصل نسبی بودن احکام دادگاه‌ها و اطلاق مواد ۴۱۷ و ۴۱۸ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹، در مواردی که یکی از طرفین دعوای نخستین، طرف دعوای تجدیدنظر نبوده و به عنوان «ثالث» نسبت به رأی صادر شده از سوی دادگاه تجدیدنظر، اعتراض کرده است، به لحاظ آنکه وی در «دادرسی مرحله تجدیدنظر» که منتهی به صدور «رأی معترض‌عنه» شده، به عنوان یکی از طرفین، دخالت نداشته و حسب ادعا، همین رأی به حقوق وی خلل وارد آورده است، دعوای اعتراض ثالث مذکور قابل استماع است. بنا به مراتب، رأی شعبه هفتم دادگاه تجدیدنظر استان بوشهر که با این نظر انطباق دارد به اکثریت آراء، صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود.

این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیأت عمومی دیوان عالی کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۲–۱۴۰۲/۰۳/۳۰ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

نظر به اینکه با تحقق عقد رهن، مالکیت عین، کماکان متعلق به راهن است و مرتهن به تبع طلب خود نسبت به عین مرهونه، حق عینی دارد و به استناد این حق، می‌تواند از محل فروش آن با رعایت تشریفات قانونی طلب خود را استیفاء نماید، چنانچه حقوق مرتهن به نحوی از انحاء، تأمین یا طلب وی تأدیه شود، انجام بیع نسبت به عین مرهونه توسط راهن، منافاتی با حقوق مرتهن و ماده ۷۹۳ قانون مدنی و رأی وحدت رویه شماره ۶۲۰ ـ ۱۳۷۶/۸/۲۰ هیأت عمومی دیوان عالی کشور ندارد و دعوی الزام به فک رهن به طرفیت فروشنده مال مرهونه قابلیت پذیرش را دارد. بنا به مراتب، رأی شعبه پنجاه و دوم دادگاه تجدیدنظر استان تهران که با این نظر انطباق دارد با اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود و طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیأت عمومی دیوان عالی کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۳–۱۴۰۲/۰۴/۲۷ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

نظر به اینکه طبق بند د ماده ۲ قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور اصلاحی ۱۳۹۳، در مواردی که گزارش سازمان بازرسی کل کشور متضمن اعلام وقوع جرمی است و آن جرم دارای حیثیت عمومی باشد، سازمان موضوع را تا حصول نتیجه نهایی پیگیری می‌نماید و برابر ماده ۶ همان قانون عبارت آراء صادره مراجع قضایی» اطلاق دارد و در ماده ۵۰ آیین نامه اجرایی قانون یاد شده اشاره به اعتراض به آراء صادره اعم از حکم و قرار شده است بنابراین واژه تجدید نظر در ماده ۶ قانون مذکور به معنای مطلق اعتراض به رأی است و آراء صادره مراجع قضایی با لحاظ اطلاق واژگان یاد شده شامل قرارهای نهایی دادسرا نیز می‌گردد.

از این رو قرارهای نهایی دادسرا با درخواست سازمان بازرسی کل کشور و موافقت دادستان ذی ربط قابل اعتراض در دادگاه کیفری صالح است.

بنا به مراتب رأی شعبه ۱۰۵۹ دادگاه کیفری دو تهران که با این نظر مطابقت دارد با اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور دادگاه‌ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم الاتباع است.

هیات عمومی دیوان عالی کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۴–۱۴۰۲/۰۵/۲۴ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

مطابق تبصره الحاقی به ماده ۱۸ قانون مجازات اسلامی موضوع ماده ۲ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹، چنانچه دادگاه در حکم صادره، مجازات حبس را بیش از حداقل مجازات مقرر در قانون تعیین نماید، باید مبتنی بر بندهای این ماده و یا سایر جهات قانونی، علت آن را ذکر کند و با توجه به فلسفه وضع قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در واقع از حیث تعیین مجازات مورد حکم، مجازات مقرر در قانون همان حداقل مجازات حبس است. بنابراین در مواردی که دادگاه بدون رعایت تبصره مذکور، مجازات حبس تعزیری را بیش از میزان حداقل تعیین نماید، مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی محسوب می‌شود و به موجب قسمت اخیر بند «چ» ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ از موجبات تجویز اعاده دادرسی است. بنا به مراتب، رأی شعبه سی و هشتم دیوان عالی کشور تا حدی که با این نظر مطابقت دارد با اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود و این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیأت‌ عمومی دیوان‌ عالی‌ کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۵–۱۴۰۲/۰۶/۲۸ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

با تصویب قانون مجازات اسلامی (تعزیرات ۱۳۷۵) و انحلال دادسرا‌های عمومی و انقلاب از نظام قضایی کشور، انجام تحقیقات مقدماتی بر عهده دادگاه بوده و در نتیجه تصریح به «دادسرا» در ماده ۶۵۰ قانون مذکور در مورد شهادت دروغ موضوعاً منتفی بوده است. پس از تشکیل مجدد دادسراها قانونگذار علاوه بر ماده ۳۲۲ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ درخصوص دادگاه، در ماده ۲۰۹ همین قانون، در مورد دادسرا نیز به تفهیم حرمت و مجازات شهادت دروغ از سوی بازپرس به شاهد به عنوان یک تکلیف قانونی تصریح نموده و ضمانت اجرای تخلف شاهد از تفهیم موضوع فوق توسط بازپرس با توجه به لزوم تفسیر قانون با هدف کشف مراد مقنن، مجازات تعیین شده در مورد شهادت دروغ در مرحله تحقیقات مقدماتی نزد مقامات دادسرا نیز مشمول ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) است. بنا به مراتب، رأی شعبه سیزدهم دادگاه تجدیدنظر استان البرز که با این نظر مطابقت دارد با اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود و این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیأت‌ عمومی دیوان‌ عالی‌ کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۶–۱۴۰۲/۰۶/۲۸ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

با توجه به اینکه در دعاوی اعتراض به رأی داوری، خواهان معمولاً در پی کسب منفعت مالی نیست، بلکه به دنبال ابطال رأی داوری مطابق بندهای ذیل ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹/۱/۲۱ است، دادگاه پس از رسیدگی چنانچه درخواست را مطابق با یکی از بندهای ماده قانونی مذکور یافت، رأی داوری را ابطال می‌نماید، به این جهت، اعتراض به رأی داوری اگرچه موضوع اصلی آن مالی باشد، دعوای مالی محسوب نمی‌شود. بنا به مراتب، رأی شعبه هجدهم دادگاه تجدیدنظر استان تهران که با این نظر مطابقت دارد با اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیأت‌ عمومی دیوان‌ عالی‌ کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۷–۱۴۰۲/۰۷/۰۴ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

مطابق اصل یکصد و شصت و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رسیدگی به جرائم سیاسی و مطبوعاتی با حضور هیأت منصفه در محاکم دادگستری صورت می گیرد. به موجب تبصره یک الحاقی ماده ۴۳ قانون مطبوعات مصوب ۱۳۷۹/۱/۳۰ پس از اعلام نظر هیأت منصفه دادگاه در خصوص مجرمیت یا برائت متهم اتخاذ تصمیم کرده و مبادرت به صدور رأی می نماید. نظر به اینکه حکم تبصره مذکور در مورد تکلیف دادگاه به صدور رأی طبق قانون اطلاق داشته و شامل مجرمیت و برائت متهم می شود و با توجه به اصل یکصد و شصت و ششم قانون اساسی و ماده ۳۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ رأی دادگاه باید مستدل و مستند به مواد قانونی و اصولی باشد که بر اساس آن صادر شده است. بنابراین در مواردی که نظر اکثریت هیأت منصفه بر بی گناهی متهم باشد، اما دادگاه با لحاظ ادله موجود در پرونده رفتار منتسب به وی را طبق قانون جرم و مستوجب مجازات تشخیص دهد، با عنایت به استقلال قاضی در صدور رأی و تکلیف وی به رعایت قانون ملزم به تبعیت از نظر هیأت منصفه نمی باشد و به استناد قانون، حکم به محکومیت متهم صادر میکند.

بنا به مراتب رأی شعبه بیست و ششم دیـوان عالی کشور که با این نظر مطابقت دارد با اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم الاتباع است.

هیأت عمومی دیوان عالی کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۸–۱۴۰۲/۰۸/۱۶ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

نظر به اینکه مقنن به موجب ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۳۶۷ با  بیان عبارت «پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است» کیفر مرتکب واحد جرم کلاهبرداری را تعیین نموده است و از طرف دیگر در ماده ۱۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲/۲/۱ مجازات شریک جرم را مجازات فاعل مستقل قرار داده است؛ لذا با توجه به لزوم تفسیر مضیق قوانین کیفری، چنانچه کلاهبرداری با مشارکت دو یا چند نفر انجام شده باشد، جزای نقدی هر یک از شرکای جرم به میزان سهم او از مال اخذ شده تعیین خواهد شد و صدور حکم بر محکومیت هر یک از شرکا به پرداخت جزای نقدی معادل کل مبلغ مورد کلاهبرداری، تعیین مجازات بیش از میزان مقرر قانونی خواهد بود و در مواردی که سهم هر یک از شرکا دقیقاً معلوم نباشد، میزان جزای نقدی به صورت مساوی بین آنان تعیین می‌گردد. بنا به مراتب، رأی شعبه ۳۱ دادگاه تجدید نظر استان فارس تا حدی که با این نظر انطباق دارد با اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۹–۱۴۰۲/۰۹/۱۴ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

نظر به اصل یکصد و پنجاه‌ و نهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تشکیل و تعیین صلاحیّت دادگاه‌ها منوط به حکم قانون است، لذا ایجاد هرگونه صلاحیّت یا توسعه آن مستلزم تصریح قانونی است و در موارد تردید به قدر متیقّن اکتفا می‌شود و باتوجه به تفکیک عناوین مجرمانه «قاچاق» و «نگهداری کالای ممنوع قاچاق» در ماده۲۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات بعدی، حکم مقرر در ماده ۴۴ این قانون در خصوص صلاحیّت دادگاه انقلاب، صرفاً ناظر به جرم  قاچاق با همان تعریف در این قانون است و به مواردی که اشخاص، مرتکب نگهداری کالای قاچاق از جمله مشروبات الکلی خارجی به ‌صورت جزئی می‌شوند و از مصادیق قاچاق کالا نباشد، تسرّی ندارد. از سوی دیگر ذکر کلمه «احکام» در تبصره ۵ الحاقی به ماده۶۳ همان قانون (مصوب ۱۰/۱۱/۱۴۰۰) مفید تعیین «صلاحیّت» نمی‌باشد و ناسخ رأی وحدت رویه ۸۰۹ ـ ۱۴۰۰/۱۷/۱ هیأت عمومی دیوان عالی کشور نیست. در این‌گونه موارد طبق ماده ۵۱ قانون یاد شده و مقررات قانون آیین دادرسی کیفری اقدام می‌گردد. در نتیجه رسیدگی به بزه نگهداری مشروبات الکلی خارجی با توصیف فوق در صلاحیّت دادگاه کیفری دو می‌باشد. بنا به مراتب، رأی شعبه بیستم دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد به نظر اکثریّت اعضای هیأت عمومی صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم الاتباع است.

هیأت‌ عمومی دیوان‌ عالی‌ کشور
 

رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۴۰–۱۴۰۲/۰۹/۲۱ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

با توجه به اطلاق صدر ماده ۳۴۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در صورتی که پس از صدور حکم قطعی به استناد قسامه، برخی از اداکنندگان سوگند، در دادگاه صادر کننده حکم یا خارج از دادگاه از سوگند خود عدول نمایند به نحوی که تعداد ادا کنندگان سوگند کمتر از حد نصاب مقرر برای اثبات جنایت شود، محکوم‌علیه به استناد عدول آنان می‌تواند نسبت به حکم صادره در دیوان عالی کشور درخواست اعاده دادرسی نماید. پذیرش این درخواست منوط به اثبات عدول ادا کنندگان سوگند در دادگاه صادرکننده حکم نیست، اما در مواردی که بطلان قسامه به دلیل دروغ  بودن یا از روی علم نبودن سوگند باشد، برابر قسمت اخیر ماده ۳۴۶ قانون یاد شده پذیرش اعاده دادرسی مستلزم اثبات این ادعا در دادگاه صادرکننده حکم است. بنا به‌ مراتب، رأی شعبه بیست و هشتم دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد، به نظر اکثرّیت اعضای هیأت عمومی صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیأت عمومی دیوان عالی کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۴۱–۱۴۰۲/۰۹/۲۱ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

بر اساس تبصره ماده ۲۷ و ماده ۲۸ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ رسیدگی دیوان عالی کشور به امر اختلاف در صلاحیت دادگاه‌ها منحصر به اختلاف بین دادگاه‌های دو حوزه قضایی از دو استان و اختلاف بین دادگاه‌های عمومی، نظامی و انقلاب و نفی صلاحیت مراجع مذکور به شایستگی مراجع غیر قضایی است. در سایر موارد از جمله اختلاف در صلاحیت بین دادگاه‌ حقوقی با دادگاه کیفری دو در حوزه قضایی یک استان به لحاظ آن که هر دو از دادگاه‌های عمومی محسوب می‌شوند و بنا بر تصریح ماده ۳۴۴ همان قانون و ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، مرجع تجدیدنظرخواهی از آراء آنان، دادگاه تجدیدنظر استان است. لذا مرجع صالح برای حل اختلاف صلاحیت بین آنها نیز با توجه به مقررات مواد قانونی یادشده که به تصریح ماده ۳۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری، درامور کیفری لازم‌الرعایه است، دادگاه تجدیدنظر همان استان خواهد بود. بنا به مراتب، رأی شعبه چهل و دوم دیوان عالی کشور که با این نظر مطابقت دارد به نظر اکثریّت اعضای هیأت عمومی‌ صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوّب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیأت عمومی دیوان عالی کشور
 

رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۴۲–۱۴۰۲/۱۰/۲۶ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

طبق بند «ت» ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ دادگاه‌ انقلاب به جرایمی که به موجب قوانین خاص در صلاحیت این مرجع است رسیدگی می‌کند. از جمله مصادیق آن، جرایم مصرّح در قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور مصوب ۱۳۶۹/۹/۱۹ با اصلاحات و الحاقات بعدی است که برابر تبصره ۶ ماده ۲ همین قانون در صلاحیت دادگاه‌ انقلاب قرار داده شده است. بر این اساس با تصویب ماده ۵۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری، ماده ۵ قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب ۱۳۸۱، نسخ صریح گردیده و رأی وحدت رویه شماره ۷۰۴ ـ ۱۳۸۶/۷/۲۴ هیأت عمومی دیوان عالی کشور که در مقام تفسیر قضایی و رفع ابهام از ماده قانونی اخیرالذکر صادر شده است، به تبع آن قابلیت استناد ندارد. لذا رسیدگی به کلیه جرایم موضوع قانون اخلال در نظام اقتصادی کشور اعم از اینکه در حد افساد فی‌الارض یا عمده یا غیر عمده باشد، در صلاحیت دادگاه انقلاب است. بنا به مراتب مذکور، رأی شعب دوم و بیستم دیوان عالی کشور در حدی که با این نظر انطباق دارد با اکثریت آراء اعضای هیأت عمومی صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

محمّد جعفـر منتظری ـ رئیس هیأت عمومی دیوان عالی کشور
 

رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۳۴ ـ۱۴۰۲/۰۵/۲۴ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

مطابق تبصره الحاقی به ماده ۱۸ قانون مجازات اسلامی موضوع ماده ۲ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹، چنانچه دادگاه در حکم صادره، مجازات حبس را بیش از حداقل مجازات مقرر در قانون تعیین نماید، باید مبتنی بر بندهای این ماده و یا سایر جهات قانونی، علت آن را ذکر کند و با توجه به فلسفه وضع قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در واقع از حیث تعیین مجازات مورد حکم، مجازات مقرر در قانون همان حداقل مجازات حبس است. بنابراین در مواردی که دادگاه بدون رعایت تبصره مذکور، مجازات حبس تعزیری را بیش از میزان حداقل تعیین نماید، مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی محسوب می‌شود و به موجب قسمت اخیر بند «چ» ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ از موجبات تجویز اعاده دادرسی است. بنا به مراتب، رأی شعبه سی و هشتم دیوان عالی کشور تا حدی که با این نظر مطابقت دارد با اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود و این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

هیأت‌ عمومی دیوان‌ عالی‌ کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۴۴–۱۴۰۲/۱۲/۰۸ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

نظر به اینکه مطابق ماده ۱۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، حکم به مجازات و اقدامات تأمینی و تربیتی و اجرای آن، تنها از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون است، ضبط خودروی حامل سلاح غیرمجاز نیز، مستلزم نصّ قانونی است که در قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب ۱۳۹۰، حکم خاصی در خصوص آن وجود ندارد و مقررات ماده ۲۱۵ قانون مجازات اسلامی و ماده ۱۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری، ناظر به نحوه اقدام مرجع قضایی نسبت به اشیاء و اموال کشف شده است تا حسب مورد ضبط، مسترد یا معدوم شود، اما مواد قانونی یاد شده دلالتی بر این که آنها در چه مواردی باید ضبط، مسترد یا معدوم گردند، ندارد. لذا صدور حکم بر ضبط خودروی حامل سلاح غیرمجاز به استناد مواد قانونی یاد شده، مخالف اصل قانونی بودن مجازات است. بنابه‌مراتب، رأی شعبه بیستم دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد با اکثریت آراء اعضای هیأت عمومی دیوان عالی کشور، صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

محمّد جعفـر منتظری ـ رئیس هیأت عمومی دیوان عالی کشور


رأی وحدت‌ رویه شماره ۸۴۵–۱۴۰۲/۱۲/۰۸ هیأت‌ عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور

مطابق ماده ۱۴۳ قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶/۸/۱، صدور دستور انتقال و تملیک مال مورد مزایده، مترتب بر اجرای صحیح مقررات و تشریفات برگزاری مزایده و احراز صحت انجام آن توسط دادگاه است، لذا در صورت وجود تخلفات مؤثر در فرآیند برگزاری مزایده، مقررات ماده قانونی یاد شده، مانع از استماع دعوای ابطال مزایده و سند انتقال اجرایی نیست و در اجرای مواد ۲ و ۳ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹، دادگاه مکلف به رسیدگی به دعوای اقامه شده از سوی شخص ذی‌نفع می‌باشد. بنابه‌مراتب، رأی شعبه یازدهم دادگاه تجدیدنظر استان لرستان تا حدی که با این نظر مطابقت دارد با اکثریت آراء اعضای هیأت عمومی دیوان عالی کشور، صحیح و قانونی تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم‌الاتباع است.

رئیس هیأت عمومی دیوان عالی کشور

بانک قوانین
آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور سال ۱۴۰۲ آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور سال ۱۴۰۳ رأی وحدت رویه شماره ۸۵۷ هیات عمومی دیوان عالی کشور لایحه اصلاح ماده ۱۰۶ قانون مدیریت خدمات کشوری طرح الحاق موادی به قانون حمایت از خانواده در راستای ارتقای کرامت زنان قانون کار قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طرح تقویت نظام آموزش و پرورش طرح الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (متن مصوب مجلس) طرح ملی هوش مصنوعی طرح تعیین تکلیف نیروهای شرکتی طرح دو فوریتی صلاحیت رسیدگی محاکم جمهوری اسلامی ایران در خصوص جرایم بین‌الملل طرح اصلاح تبصره ۳ ماده ۸ قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث طرح اصلاح ماده (۱) قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی مصوب ۲۰ آذر ۱۳۹۰ طرح تشدید مجازات جاسوسی و همکاری‌کنندگان با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم علیه امنیت و منافع ملی اصلاحات طرح تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با رژیم صهیونیستی طرح قانون حمایت و رسیدگی به تخلفات حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی قانون ثبت اسناد و املاک رأی وحدت رویه شماره ۸۶۰ هیأت عمومی دیوان عالی کشور نظر اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره الزام دادگاه به ارجاع امر کارشناسی به کارشناسان رسمی دادگستری واقع در همان حوزه قضایی قانون راجع به ثبت شرکت ها مصوب ۱۳۱۰ با اصلاحات بعدی نظریه مشورتی درخصوص امکان استفاده کارکنان دستگاه قضا از مرخصی استعلاجی ساعتی قانون تجارت الکترونیکی نظریه مشورتی درباره فرض کشف ترنس بودن یکی از زوجین پس از عقد نظر اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره رسیدگی به شکایات ناشی از عدم صدور مجوز دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در شورای رقابت کدام جرایم غیر عمدی ناشی از کار در صلاحیت دادگاه صلح است؟ رای وحدت رویه شماره ۸۶۴ هیات عمومی دیوان عالی کشور مخالفت هیات تخصصی دیوان عدالت اداری با ابطال بخشنامه درجه‌بندی حوزه‌های ثبتی برای اشتغال پذیرفته‌شدگان آزمون سردفتری ابطال بخشنامه رئیس کل دادگستری گیلان درباره محدود کردن استعلامات مربوط به تلفن ابطال مصوبه هیات عالی جذب اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها با موضوع تعیین امتیاز به ازای تأهل و داشتن فرزند متقاضیان عضویت هیات علمی دانشگاه‌ها ابطال بخشنامه دادگستری استان اردبیل درباره خودداری از ثبت دعاوی‌ای که بهای خواسته آنها به شکل غیرواقعی کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان تقویم شده باشد ابطال قسمتی از مقررات اشتغال نیروی انسانی بیمه و تأمین اجتماعی در مناطق آزاد تجاری صنعتی ابطال مقرره ممنوعیت شرکت اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی در فراخوان‌های سایر مؤسسات ابطال بخشنامه سازمان اداری و استخدامی کشور درخصوص تعجیل سنواتی موضوع قانون جوانی جمعیت قانون نظارت بر رفتار قضات قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی لایحه قانون استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب ۱۳۳۳ قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۱۳۵۶ قانون مدنی قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور نظریه مشورتی درباره امکان مطالبه دیه توسط اتباع غیرمجاز قانون تجارت نظریه مشورتی درباره اعتبار نشانی مندرج در قرارداد برای ابلاغ اخطارهای مربوط به دعاوی راجع به قرارداد اعطای تسهیلات قانون جدید شورای حل اختلاف و تشکیل دادگاه صلح مصوب ۱۴۰۲ قانون اصلاح قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۴۰۲ رای وحدت رویه ۸۵۹ هیات عمومی دیوان عالی کشور نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان توقیف و مسدودی شناسه ملی شرکت‌ها قانون جرایم رایانه ای و فهرست مصادیق محتوای مجرمانه ابطال قسمتی از بخشنامه سازمان امور مالیاتی درباره امکان ابلاغ اوراق مالیاتی به کارکنان شرکت‌ها ابطال بخشنامه دادگستری استان زنجان درخصوص ارجاع پرونده‌های مربوط به بررسی نوعیت زمین و اعتراض موضوع ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع به کمیسیون رفع تداخلات ابطال بخشنامه دادگستری خراسان شمالی با موضوع: ممنوعیت ارسال اظهارنامه توسط ادارات و بانک‌ها ابطال بخشنامه ممنوعیت ارسال اظهارنامه برای قضات دادگستری و مقامات دولتی ابطال مقرره‌ای که به سازمان دامپزشکی اختیار می‌داد رأساً نسبت به تعلیق یا ابطال پروانه واحدهای متخلف اقدام کند ابطال بخشنامه دادگستری استان فارس درخصوص عدم پذیرش تمبرهای مالیاتی کاغذی ابطال قسمتی از دستورالعمل ارزیابی آزمون استخدامی آموزگاران سال ۱۴۰۲ درباره ضوابط سنجش سلامت جسمی و روانی داوطلبان ابطال قسمتی از دستورالعمل تبدیل وضعیت ایثارگران درباره نحوه فعالیت این نیروها درصورت عدم تایید از سوی گزینش رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: قابلیت رسیدگی دیوان عدالت اداری به آرای صادره از ستاد مرکزی هیئت های واگذاری زمین قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی نظریه مشورتی درباره هزینه دادرسی و تمبر مالیاتی وکالت درخواست‌های صدور اجراییه چک عدم امکان استفاده نیروهای سابق شورای حل اختلاف از امتیازات اولویت استخدام در این شورا قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی مصوب ۱۳۵۴ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان نظریه مشورتی درخصوص مرجع صالح رسیدگی به دعاوی مربوط به آب چاه کشاورزی مرجع صالح رسیدگی به دعوای تعدیل نفقه نظریه مشورتی درخصوص نصب دستگاه ردیاب و GPS شنوددار زیر خودرو افراد رأی وحدت رویه شماره ۸۷۰ هیأت عمومی دیوان عالی کشور ابطال مصوبه اخذ غرامت از پذیرفته‌شدگان انصرافی آزمون پذیرش دستیار تخصّصی ابطال مصوبه توسعه محدوده تردّدی خودروهای پلاک منطقه آزاد چابهار به سراسر استان سیستان و بلوچستان رای وحدت رویه دیوان عدالت اداری: رسیدگی به اعتراض سازمان تأمین اجتماعی نسبت به آراء مراجع حل اختلاف کار، در صلاحیت دیوان عدالت اداری است نظریه مشورتی با موضوع: عدم امکان انعقاد قرارداد مشاوره حقوقی توسط دستگاه‌های اجرایی یا سازمان‌ها با کارآموزان وکالت ابطال ماده ۸ آیین‌نامه جامع مهمانی و انتقال دانشجویان درخصوص اخذ شهریه از دانشجویان دوره روزانه متقاضی مهمان و انتقال ابطال مقرره محدودیت سقف ثبت طلاق توسط دفترخانه‌ها رای وحدت رویه شماره ۸۶۳ هیات عمومی دیوان عالی کشور عدم صلاحیت شوراهای حل اختلاف برای صدور گزارش اصلاحی درخصوص اموال غیرمنقول فاقد سند رسمی نظریه مشورتی درباره امکان سرپرستی کودکان غیرایرانی توسط متقاضیان ایرانی رأی وحدت رویه شماره ۸۵۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور قانون مجازات اسلامی ( کتاب پنجم - تعزیرات ) مصوب ۱۳۷۵ قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۱۳۷۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ (کتاب اول تا چهارم) قانون نظام صنفی کشور قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی رأی وحدت رویه شماره ۸۶۸ هیأت عمومی دیوان عالی کشور رای وحدت رویه شماره ۸۶۲ هیات عمومی دیوان عالی کشور رأی وحدت رویه شماره ۸۶۷ هیأت عمومی دیوان عالی کشور رأی وحدت رویه شماره ۸۶۵ هیأت عمومی دیوان عالی کشور قانون مجازات اشخاصی که برای بردن مال غیر تبانی مینمایند قانون تشدیدمجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه دیدگان ناشی از آن نظریه مشورتی درباره فرض تعیین تعدادی سکه به‌عنوان مهریه بدون تعیین نوع آن یک نظریه مشورتی درباره شرایط پرداخت نحله به زوجه رای وحدت رویه شماره ۸۶۹ هیات عمومی دیوان عالی کشور نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مبدا مرور زمان جرم ورشکستگی به تقصیر نظریه مشورتی با موضوع: تخلیه اماکن تجاری دارای حق سرقفلی نظر اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تخلف انتظامی عدم تمرکز امور وکالتی نظر کمیسیون مشورتی دیوان عدالت اداری درباره مبنای محاسبه جریمه‌های ساختمانی در کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور سال 1398 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران نظریه مشورتی درباره مسموع بودن دعوای الزام فرد به صدور چک قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه نظریه مشورتی با موضوع: معیار استفاده شرکت‌های خصوصی از نماینده حقوقی رای وحدت رویه شماره ۸۵۵ هیات عمومی دیوان عالی کشور نظریه مشورتی با موضوع: مسموع بودن دعوای ابطال شرط اضافه نرخ سود تسهیلات و استرداد مبلغ اضافی اظهارنظر مرکز پژوهش‌های مجلس درباره کلیات لایحه مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع قانون مبارزه با قاچاق انسان قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور سال ۱۴۰۰ نظر کمیسیون مشورتی دیوان عدالت اداری درباره شمول قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل بر سردفتران و مسئولان دفاتر خدمات الکترونیک قضایی قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیرمجاز می نمایند رأی وحدت رویه شماره ۸۶۱ هیأت عمومی دیوان عالی کشور نظریه مشورتی درخصوص مرجع صالح رسیدگی به آسیب بدنی اتباع خارجی فاقد پروانه کار در حادثه ناشی از کار قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری مصوب ۱۳۷۶ قانون افراز و فروش املاک مشاع نظریه مشورتی درباره فرض عدم ذکر حق توکیل به غیر در وکالت در طلاق اعطا‌شده به زوجه قانون مسئولیت مدنی نظریه مشورتی درباره نحوه طرح دعوای اعسار در فرض وجود محکومیت‌های متعدد با محکوم‌له واحد نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دعوای استرداد جهیزیه قانون صدور چک با اصلاحات بعدی قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری نظریه مشورتی درباره قطع عامدانه و بدون مجوز درختان قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی نظریه مشورتی درخصوص میزان مسئولیت امضاکنندگان چک صادره از حساب مشترک اداره کل حقوقی قوه قضاییه: رسیدگی به بزه تغییر کاربری غیرمجاز، از صلاحیت دادگاه صلح خارج است یک نظریه مشورتی درباره تعلیق سردفترانی که نبست به آنها دادنامه غیرقطعی کیفری و قرار جلب به دادرسی صادر می‌شود نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بازماندگان سردفتران و دفتریاران که پس از فوت پدر دارای شرایط دریافت مستمری می‌شوند قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ نظریه مشورتی درباره شرایط تحقق ربای قرضی در پرونده‌های مرتبط با فروش وام نظریه مشورتی درباره آنی یا مستمر بودن جرم ورشکستگی به تقصیر رای وحدت رویه شماره ۸۶۶ هیات عمومی دیوان عالی کشور آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور سال ۱۴۰۱ لایحه اختیار دولت در تغییر ساعت رسمی کشور و تعیین ساعات کار کارکنان رای وحدت رویه ۸۵۸ هیات عمومی دیوان عالی کشور طرح استفساریه تبصره ۱ ماده ۱ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی و باغ‌ها نظریه مشورتی درباره شرایط ربای قرضی و ربای معاملی طرح تقویت پول ملی و سرمایه‌گذاری برای تولید قانون امورحسبی نظریه اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان اشتغال همزمان به عنوان کارآموز وکالت و کارمند دولت طرح ارتقای خدمات حقوقی و قضایی طرح اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون دیوان عدالت اداری نظریه مشورتی درباره عدم شمول قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره بر تلویزیون‌های مجهز به رسیور داخلی نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه در خصوص دعوای الزام به ثبت واقعه ازدواج طرح مقابله با نفوذ سرویس‌های اطلاعاتی و دولت‌ها یا نهادهای بیگانه در کشور عدم صلاحیت دادگاه صلح برای صدور اجراییه چک قانون جرم سیاسی نظریه مشورتی درخصوص نحوه مطالبه خسارات دادرسی ضمن درخواست صدور دستور تخلیه چند نظریه مشورتی درباره استرداد جهیزیه آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور سال 1399 نظریه مشورتی درباره امکان توقیف مزایایی غیرمستقیم محکوم‌علیه قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب ۱۴۰۰ قانون پیش فروش ساختمان قانون اجرای احکام مدنی طرح حذف رای ممتنع از فرایند رسیدگی‌ها و رای‌گیری مجلس طرح اصلاح تبصره ( ۲) ماده ( ۱۲ ) قانون دیوان عدالت اداری لایحه مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی